Zürih'teki Lojistik ve Otomasyon fuarında düzenlenen GS1 Lojistik Konuşmaları'nda, robotizasyon ve otomasyon konusu ele alındığında, dinleyiciler zaman zaman tıklım tıklım dolu oluyordu. Geçmişte, otomatikleştirilmiş süreçler "esnek olmayan" olarak kabul ediliyordu. Yapay zeka ile bu durum değişiyor mu ve kim üstünlük sağlayacak?

Aslında, birkaç yıl öncesine kadar, robotizasyonun nispeten yüksek maliyetlerinin genellikle gerçek faydaların önünde engel teşkil ettiği ve bu nedenle yatırım getirisinin (YG) gerçek faydalarla orantılı olmadığı savunuluyordu. Şimdi ise, "yapay zekaya" atfedilen fırsatlar ve olanaklar, değişen koşullara daha hızlı uyum sağlamasının yanı sıra, artık özel programlama bilgisi gerektirmeyen ve bir uygulama aracılığıyla kurulabilen "tak ve çalıştır" kurulumlarının artmasıyla cazip hale geliyor. Özellikle de servis çalışmaları, ChatGPT üzerinden devreye alma ve "canlı" kontrollü uzaktan erişim artık sihirli değil.

Fotoğraflar: klk.

Lojistik süreçlerinin geliştirilip optimize edilebileceği seviyeler hâlâ oldukça çeşitli. Bu durum, GS1 lojistik uzmanı Jan Eberle'nin moderatörlüğünde, Daniel Gilgen, Stefan Mahler (Swisslog) ve Lidl İsviçre Lojistik Başkanı Norman Peuker'in yer aldığı panel tartışmasında da açıkça görüldü.

Örneğin, sekiz yıldır faaliyet gösteren Lidl'in Weinfelden dağıtım merkezindeki toplama süreçlerinin çoğu hâlâ manuel olarak gerçekleştiriliyor. Norman Peuker, bunun Lidl'in gerekli teknik uzmanlığa sahip olmamasından değil, daha yüksek düzeyde bir otomasyonun her zaman mantıklı olmamasından ve insan çalışanların sağladığı kullanım ve esnekliğin hâlâ oldukça faydalı olmasından kaynaklandığını açıklıyor.

Daniel Gilgen, farklı otomasyon seviyelerine de dikkat çekiyor ve Swisslog Satış Direktörü Stefan Mahler, bunun hâlâ değerlendirme meselesi olduğunu, "çünkü burada birçok faktör rol oynuyor" diyor. Öte yandan, koronavirüs pandemisinin de gösterdiği gibi, "yüksek hacimli mallar artık otomasyon olmadan yönetilemez" (Daniel Gilgen). Aynı zamanda, "bazı süreçlerin manuel olarak daha iyi yönetildiği" de kabul edilmelidir.

Önümüzdeki yıllarda robotlaşma ve dijital olarak entegre süreçlerin hangi alanlarda en hızlı şekilde gelişeceği sorusu, ilaç sektörü ve gıda sektöründe online alışveriş gibi alanlardaki taleplerle şekilleniyor. Bu alanlardaki birçok işin önümüzdeki üç ila beş yıl içinde kaybolması muhtemel. Ancak, hızla kötüleşen işgücü açığı göz önüne alındığında, bu yalnızca bir dezavantaj değil.

J. Eberle, D. Gilgen

"Burada yeni teknolojilere açığız," diye açıklıyor Peuker ve örneğin Danimarka'daki başarılı Lidl projelerine dikkat çekiyor. AB yönetmelikleri bazen zorlu şartlara uymaktan başka seçenek bırakmıyor.

Jan Eberle ilginç bir soru soruyor: Manuel süreçlerin doğası gereği "daha kolay" olduğuna inanmak yanıltıcı olabilir mi? Sonuçta, tüm iş süreçleri, yenilikler ve değişikliklerle birlikte, orada çalışan ekip, yani insan grubu, süreç kalitesi yeterli olana kadar yeni prosedürlere "uydurulmalı" ve alıştırılmalıdır. "Bu oldukça yorucu olabilir, değil mi?"

Lojistik ve otomasyon sağlayıcılarının da tamamen "özgür bir seçim" imkanına sahip olmadığı ortaya çıktı, çünkü demografik değişim etkisini gösteriyor. Örneğin, yaşlı çalışanlar, robot ve BT destekli sistemler tarafından devralınabilen veya en azından kolaylaştırılabilen ağır yükleri kaldırmak gibi fiziksel olarak tekrarlayan görevlerde zorlanıyor.

Aziz Mahler (İsviçrelog)

Zamanla müsait olmayan personel için maliyet tasarrufu yapmak bir şey gibi görünüyor. Ancak bunun, çalışır durumda tutmak için bakım ve servis gerektiren sistemlerin maliyetlerini karşılamaya yetip yetmeyeceği otomatik olarak garanti edilmiyor. Ancak, intralojistik sistem sağlayıcıları farklı seviyelerde satış sonrası hizmet de sunuyor. Stefan Mahler, "Bazıları için sorunlar ortaya çıktığında bir yardım hattı yeterli oluyor. Bazıları ise hiçbir şeyle uğraşmak istemiyor ve tam hizmet almayı tercih ediyor," diyor.

Evrensel bir çare yok

Daniel Gilgen, işletme maliyetleri, elektrik fiyatları ve yedek parça bulunabilirliğinin burada önemli bir rol oynadığını ekliyor. Tam veya kısmi otomasyon seçeneklerinden birini veya diğerini seçmek için acele etmek de "yanlış sonuçlar doğurabilir."

Ancak otomasyon, birçok alanda oldukça faydalı olmasına rağmen, işgücü açığını çözmede genellikle kilit bir faktör olarak hizmet veremiyor. Yapay zekâ tarafından daha da geliştirilen uygulamalar, avukatların hukuki bir konunun bağlamını aydınlatmak için saati 400 franka mal olan başka bir hukuk stajyeri yerine yapay zekâ kullanmaları durumunda artık avukatlara bile yardımcı oluyor. İntralojistik alanında ise, daha fazla sayıda şirket, öngörücü depolama, yeni çalışanların eğitimi ve mevcut sesli asistan sistemlerinde yapay zekâ destekli talep tahminlerinin yeni olanaklarından yararlanıyor.

N. Peuker (Lidl)

Panel tartışması kaçınılmaz olarak siber risklere odaklanıyor. Bilgisayar korsanı saldırılarına karşı önlem almak giderek daha önemli hale geliyor. "Birinin sisteme iki ay boyunca erişimi olmazsa, bu yıkıcı olabilir," diyor Daniel Gilgen, BT saldırganlarına karşı etkili güvenlik önlemlerinin önemini açıklarken. Swisslog panelistlerinden Stefan Mahler ise, dijital çağın modern risklerini açıklarken, "Burada olumlu ve olumsuz yönler yakından bağlantılı," diye açıklıyor.

Sonuçta, birçok şirket son on yılda yazılım uzmanlarının yardımıyla kendilerini saldırılara karşı korudu. Ve insanlar yakın zamanda ortadan kalkmayacak. Daniel Gilgen: "Hâlâ insanlar tarafından çözülmesi gereken yeterince vaka var." Stefan Mahler, lojistik profesyonelleri için genişletilmiş beceri ve yeteneklere sahip yeni kariyer alanlarının ortaya çıkacağı konusunda hemfikir. "Bir yapay zekanın çözebileceği şekilde programlayabileceğim sadece beş vaka yok."

klk / www.gs1.ch

www.logistics-automation.ch